Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi’nden (OMÜ) Prof. Dr. Koray Karabekiroğlu, çocukların işlediği suçlarda hapis cezası yerine rehabilitasyon programlarının uygulanmasının daha faydalı olacağını belirtti. Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Karabekiroğlu, “Bazı suç davranışlarının cezalandırılması gerekir fakat bunun makul ölçülerde yapılması önemlidir. Çocukları cezalandırmadan çok rehabilitasyon programları uygulanmalıdır” dedi.
‘Suça Sürüklenen Çocuk’ Kavramına Dikkat
Dünyada ve Türkiye’de çocuk yaşta suç işleme oranlarında artış yaşandığını vurgulayan Prof. Dr. Karabekiroğlu, bu noktada “suça sürüklenen çocuk” kavramının öne çıkarılması gerektiğini söyledi. Özellikle ergenlik döneminde çocukların davranışlarında özenli yaklaşımın şart olduğunu belirten Karabekiroğlu, “Bir çocuğa yetişkinle aynı iradeyi atfetmek ve doğrudan suçlu kabul etmek doğru değildir” ifadelerini kullandı.
‘Ceza Oranlarını Artırmak Çözüm Değil’
Çocukların nörobiyolojik gelişimlerinin yetişkinlerden farklı olduğuna dikkat çeken Karabekiroğlu, şu değerlendirmede bulundu:
“Frontal korteks gelişimleri geç tamamlandığı için karar verme mekanizmaları ve dürtü kontrolleri zayıftır, çevresel etkilerden daha fazla etkilenirler. Hollanda gibi ülkelerde çocukların nörobiyolojik durumlarına göre hukuki değerlendirmeler yapılmakta, cezalandırmadan çok rehabilitasyon ön plana çıkarılmaktadır. Ceza oranlarını artırmak ise bir noktadan sonra etkisiz kalır ve çocukların suçlu kimliğini benimsemesini hızlandırır.”
Çocuk Suçluluğunda Çok Boyutlu Nedenler
Prof. Dr. Karabekiroğlu, çocuk suçluluğunu önlemek için sadece tek bir faktöre odaklanmanın yetersiz olduğunu vurguladı:
“Çocuk suçluluğunun biyolojik, sosyolojik ve kültürel pek çok boyutu vardır. Bu nedenle üç aşamalı önleyici çalışmalar büyük önem taşır:
-
Birincil aşama: Topluma yönelik bilinçlendirme,
-
İkincil aşama: Riskli aile ve çevrelerde destek,
-
Üçüncül aşama: Suça karışmış çocuklara rehabilitasyon programları.”
Türkiye özelinde kimlik sorunu yaşayan, geleceğe dair güveni azalan gençlerin suça daha yatkın hale geldiğini kaydeden Karabekiroğlu, toplumsal belirsizliklerin ve değer erozyonunun bu eğilimi artırdığını söyledi.
‘Çocuklar Spor, Sanat ve Bilimle Desteklenmeli’
Huzurlu ve güvenli bir toplum için öncelikle çocukların suça sürüklenmesini engelleyici adımlar atılması gerektiğini vurgulayan Karabekiroğlu, şu önerilerde bulundu:
“Cezaların süresinden çok uygulanması, risk gruplarının belirlenmesi ve bireysel rehabilitasyon programlarının devreye alınması önemlidir. Medya da bu konuda sorumluluk taşıyor. Şiddeti sürekli gündeme getirmek yerine, başarı hikayeleri ve olumlu rol modeller öne çıkarılmalıdır. Çocukların spor, sanat ve bilimle desteklenmesi uzun vadede en etkili çözümdür. Aksi takdirde günübirlik cezaları artırmak toplumu kandırmaktan öteye gitmez.”