Biz “papa” deyince iki isim hatırlarız; II. Jean Paul Amca ve Malatyalı Ağca.
Bu iki ikonik ismin biri kendini Meryem’in kurtardığını, diğeri ise Mesih olduğunu ifade etmişti.
İnanç kuvvetli olunca, başına gelenlerin ilahi bir düzenin sonucu olduğunu hissedersin. Bu aslında bir kalkandır. Aklının almadığı durumlarda sığındığın bu mağara sana ulvi mesajlar verir. Bildiğimden değil, sonuçlar üzerinden zannettiğimi söylüyorum. Adam “hipovolemik” şoka girmiş; nihayetinde bir de Papa… Hz. Meryem’i hissetmesinden daha doğal ne olabilir ki?
Bizim Memet Ali Abi’nin Mesih kalkanı tezahürü ise İtalya’da bir hapishanede yatmasından kaynaklanıyor olabilir. Yani Urfa’da yatsa Hz. İbrahim’i hissedebilirdi kuşkusuz; ama İtalya ve Papa suikastı ile abimde Mesih doruk ikonizminin belirmesi bana çok manidar gelmiyor.
İşte İznik’in önemi tam burada başlıyor:
İnsanın kendini ve ait olduğu dini bambaşka yerlerde görme arzusu ve özlemi.
Zira İznik’ten önce Hz. İsa’nın sadece bir insan, O’nun da Allah’ın kulu olduğunu söyleyen İskenderiyeli bir kilise rahibi Arius; İznik’ten sonra aforoz edilip kâfir ilan edildi.
Ve,
“Tanrı insan” kavramı Hristiyanlığın ana doktrini haline geldi.
“İsa hem tam Tanrı hem tam insandır” öğretisi 1. İznik Konsülü’nde kabul edildi.
Bu temel olarak bizde yok gibi görünse de kıyıdan köşeden bize de bulaşmış bir inanç modelidir. Ortaya kantar koyup cennet ve cehenneme bilet kesenden, zaman ve mekânda yolculuk yapana, kefere defteri tutandan, cennet betimlemelerini fütüristik bir Hollywood stüdyosunda hayal edene kadar her model hocaya rastlamak mümkündür Anadolu’da.
Tanrısal olduğunuzda kazandığınız dokunulmazlık, sorgulanmama ve iktidar gücü kalkanı, insanı ulvi âlemlerde gezdiren bir uçan halı kadar lezzetli olmalı. O yüzden bu “Tanrı’dan rol çalmalar” oluyor.
Anadolu deyip geçmeyelim; Matta, Markos ve Luka Antakya’da, Yuhanna ise Efes’te yazılmıştır diyor kaynaklar.
Antakya Medeniyetler Korosu’nun misafir Papa 14. Leo’ya verdiği konser tabii ki tesadüf değil; tıpkı dört önemli İncilin üç tanesinin Antakya’da yazılmasının tesadüf olmaması gibi.