Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Ziraat Fakültesi ile Samsun Orman İşletme Müdürlüğü, Karadeniz kestane ormanlarını tehdit eden kestane gal arısına (Dryocosmus kuriphilus) karşı çevreci bir çözüm geliştirdi.
Zararlının doğal düşmanı olan Torymus sinensis türü faydalı arılar, OMÜ Ali Nihat Gökyiğit Araştırma İstasyonu’nda doğaya salındı.
Asya Kökenli Gal Arısı Kestane Verimini Düşürüyor
İlk olarak 2013 yılında Yalova’da tespit edilen kestane gal arısı, kısa sürede Karadeniz’e yayılarak kestane ormanlarında ciddi zararlara yol açtı.
Dişi gal arısı, kestane tomurcuklarına bıraktığı yumurtalarla ağaçlarda gal (şişlik) oluşumuna neden oluyor, sürgün uzamasını durduruyor ve meyve gelişimini engelliyor.
Gözlemler, yoğun bulaşmaların yaşandığı alanlarda verim kaybının yüzde 50-70’e kadar çıktığını ortaya koyuyor.
Samsun’da Yoğun Görülmeye Başlandı
Samsun genelinde 5.343 hektar kestane ormanı bulunurken, özellikle Salıpazarı ve Ondokuzmayıs ilçeleri zararlının yoğun olarak görüldüğü alanlar arasında yer alıyor.
Bu nedenle, OMÜ ve Orman İşletme Müdürlüğü ortaklığında laboratuvarlarda üretilen 3.950 adet Torymus sinensis arısı, belirlenen kestane ağaçlarına tek tek salındı.
Prof. Dr. Ümit Serdar: Türkiye Kestanenin Gen Merkezi
OMÜ Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ümit Serdar, konuyla ilgili yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Bu zararlı tomurcukları deforme ediyor, yapraklanmayı engelliyor ve verimi %70’e kadar düşürüyor. Türkiye, Anadolu kestanesinin gen merkezi konumunda. Kestane üretimi tehdit altında.”
Prof. Serdar, Orman Genel Müdürlüğü’nün laboratuvarlarında özel olarak üretilen Torymus sinensis türü faydalı böceklerin gal arısıyla en etkili mücadele yöntemi olduğunu vurguladı.
5 Yılda Etkisini Gösterecek Doğal Denge
Biyolojik mücadelenin hızlı sonuç vermeyeceğine dikkat çeken Serdar, “Bu faydalı böcekler, zararlıyı tamamen yok etmek için 5 ila 7 yıllık bir süreçte etkili olacak. İlk sonuçlar bu yılın sonunda toplanacak galler üzerinden alınacak” dedi.
Böcekler, gal oluşumlarının içerisine yumurta bırakacak ve yıl sonunda yapılacak analizlerle popülasyonun artışı izlenecek.
Türkiye'de Kestane Üretimi Biyolojik Koruma Altına Alınıyor
Yıllık ortalama 70-75 bin tonluk kestane üretimine sahip Türkiye, gal arısı tehdidi nedeniyle risk altında.
OMÜ ve Samsun Orman İşletme Müdürlüğü'nün bu çevre dostu girişimi, kestane ormanlarının geleceğini korumak adına büyük önem taşıyor.