Göğüs Hastalıkları Uzmanı Tevfik Özlü, özellikle kış aylarında soba, şofben ve egzoz dumanına bağlı karbonmonoksit zehirlenmelerinin ölümcül sonuçlara yol açtığını belirterek vatandaşları dikkatli olmaya çağırdı. Özlü, karbonmonoksitin fark edilmesinin zor olması nedeniyle “sessiz katil” olarak adlandırıldığını vurguladı.
“Kokusu Yok, Tadı Yok, Fark Edilmiyor”
Karbonmonoksitin karbon içeren yakıtların tam yanmaması sonucu ortaya çıktığını ifade eden Prof. Dr. Özlü, bu gazın renksiz, kokusuz ve tatsız olması nedeniyle fark edilmesinin neredeyse imkânsız olduğunu söyledi.
“Karbonmonoksit solunduğunda kanımızdaki oksijeni taşıyan alyuvarlara bağlanır. Eğer ortamda bu gaz varsa, kandaki tüm alyuvarları işgal eder ve oksijen taşınamaz hale gelir. Sonuçta kişi, farkına bile varmadan havasız kalarak boğulur” dedi.
Zehirlenmelerin Çoğu Uykuda Yaşanıyor
Ölümlerin büyük bölümünün gece saatlerinde gerçekleştiğine dikkat çeken Özlü, özellikle soba kullanımında yapılan hataların trajedilere yol açtığını belirtti.
“Gece yatmadan önce sobaya kömür atılıyor, sabaha kadar yansın diye hava girişleri kapatılıyor. Bu tam yanmayı engelliyor ve karbonmonoksit oluşuyor. Rüzgar veya lodosla birlikte bu gaz evin içine doluyor. Çoğu zaman aynı odada uyuyan aile bireyleri sabah uyanamıyor” diye konuştu.
Şofben ve Egzoz Gazı da Büyük Risk
Sadece soba değil, şofben ve egzoz gazlarının da ciddi risk oluşturduğunu vurgulayan Özlü, küçük ve yetersiz havalandırılan banyolarda şofben kullanımının zehirlenmeye neden olabildiğini söyledi.
Ayrıca kapalı otoparklarda veya araç içinde motor çalıştırmanın da ölümcül sonuçlar doğurabileceğini belirten Özlü, “Araç içinde biriken egzoz gazı kısa sürede zehirlenmeye yol açabilir” uyarısında bulundu.
“Belirtileri Hafife Almayın”
Karbonmonoksit zehirlenmesinin ilk belirtilerinin çoğu zaman göz ardı edildiğini ifade eden Özlü, şu belirtilere dikkat çekti:
-
Ani halsizlik ve yorgunluk
-
Baş ağrısı
-
Uyuşukluk ve sersemlik hissi
Bu belirtilerin yaşanması halinde derhal açık havaya çıkılması ve 112 Acil’in aranması gerektiğini vurguladı.
Yanlış Müdahaleler Hayati Risk Taşıyor
Zehirlenme durumunda yapılan yanlış uygulamalara da dikkat çeken Özlü, şu uyarılarda bulundu:
“Zehirlenen kişiye yoğurt yedirmek, diş macunu sürmek gibi uygulamalar kesinlikle yapılmamalı. Yapılması gereken tek şey, kişiyi temiz havaya çıkarmak, mümkünse zemin kata indirmek ve profesyonel yardım çağırmaktır.”