Her şehirde iklim kurulları kurulacak, tüm sektörler karbon salımına göre izlenecek, denetlenecek.
"Emisyon Ticaret Sistemi" ile herkesin ne kadar karbon saldığı ölçülecek, izin almayan cezalandırılacak.
"Yeşil dönüşüm" adı altında, üretimden tüketime kadar her şey kontrol altına alınacak.
Çiftçileri ve Küçük Üreticiyi Neler Bekliyor?
Yerel ve ata tohum koruması yok: Yasa, yerli tohumdan hiç bahsetmiyor. Bu da sertifikalı, dışa bağımlı tohumların önünü açıyor.
Doğal üreticiye ceza riski: Emisyon izni almayan üreticiye 500 bin TL'den 10 milyon TL'ye kadar para cezası kesilebilecek.
Bürokrasi ve maliyet artacak: Küçük çiftçi emisyon raporu, izleme, izin gibi işlemler için para ve zaman harcamak zorunda kalacak.
Yapay ve GDO’lu gıdalara kapı açılıyor: "Temiz üretim" adı altında laboratuvar gıdaları ve endüstriyel sistemler teşvik ediliyor.
Organik tarım yerine endüstriyel sistem: Doğal yollarla üretim yapan üretici desteklenmiyor, kimyasallar ve büyük tesisler öne çıkıyor.
Tohumun, gübrenin, üretimin sahibi sen olmayabilirsin: Tüm üretim süreçleri kayıt altına alınıp denetlenirse, çiftçi özgür değil, söz dinleyen olur.
"Kirletme hakkı" parayla satılıyor: Zengin şirketler doğayı kirletmeye devam ederken, parası olmayan üretici cezalandırılabilir.
Halk ve Tüketiciyi Neler Bekliyor?
Gıda fiyatları artabilir: Sertifikalı üretim, emisyon izinleri, karbon vergileri derken sebze, meyve, et pahalanabilir.
Doğal ürünlere ulaşmak zorlaşabilir: Endüstriyel üretim öne çıktıkça, köyde yetişen doğal ürünler ya yasaklanır ya da lüks olur.
Yapay gıdalar artabilir: Laboratuvar eti, sentetik süt, hibrit sebze gibi gıdalar daha fazla karşımıza çıkabilir.
Kırsaldan kente göç hızlanabilir: Üretici üretim yapamazsa, köyde kalamaz. Toprak boşalır, şehirler yoksullaşır.
Uluslararası Sermayenin Kazanımları
(Bu yasadan en çok kim kâr eder?)
Sertifikalı tohum ve gübre firmaları kazanır: Küresel tohum şirketleri yasayla piyasada tekelleşebilir.
Karbon piyasasını yöneten finans şirketleri kazanır: Karbon izni alım-satımı ile trilyon dolarlık yeni bir borsa kuruyorlar.
Yapay gıda ve sentetik ürün firmaları kazanır: Doğal gıda engellenirse, laboratuvar ürünleri zorunlu hale gelir.
Temiz enerji ekipmanı satan ülkeler kazanır: Güneş paneli, rüzgar türbini, elektrikli traktör... bunlar için yeni pazar açılmış olur.
Yatırım fonları ve yeşil kredi veren bankalar kazanır: Üretici krediye muhtaç hale gelir. Kazanan yine büyük sermaye olur.
Patent sahipleri kazanır: Tohum, gübre, cihaz, yazılım... hepsinde patent onların elinde.
Halk Olarak Ne Yapabiliriz?
Yerli ve ata tohumlarımızı koruyalım: Tohum takasları, üretici birlikleri ve kooperatiflerle kendi gıdamıza sahip çıkalım.
Doğal tarımı savunalım: Kimyasal yerine solucan gübresi, EM teknolojisi, gözetimli doğal üretim modellerini kullanalım.
Yerel yönetimlerden hesap soralım: İklim kurullarına üretici katılsın, halkın sözü geçsin.
Bilgi yayalım, susmayalım: Bu yasaların kimin için olduğunu her köyde, her pazarda anlatalım.
Birlik olalım, imeceyi canlandıralım: Tek başına direnmek zor; ama dayanışmayla iklim adaletini biz kurabiliriz.
Bu Yasa Ya Halktan Yana Olur, Ya Şirketlerden
İklimi korumak hepimizin sorumluluğu. Ama doğayı korurken insanı, köylüyü, emeği görmezden gelirsek; bu yasa çevreci değil, sermayeci olur.
Gerçek çözüm, hem doğayı hem insanı yaşatan üretim modelidir.
Toprak bizim, tohum bizim, su bizimse gelecek de bizim olmalı.
Kaynakça-İnceleme Metinleri
TBMM İklim Kanunu Teklifi – 2024/2025 Genel Kurul Tutanakları
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Resmî Broşürü (14 Soruda İklim Kanunu)
IPCC 6. Değerlendirme Raporları (2021–2023)
FAO – Yerel Tohumların Korunması Raporu
Heinrich Böll Stiftung – Karbon Piyasaları Üzerine Eleştirel Değerlendirme
Yıldız Teknik Üniversitesi (2023) – Türkiye’de Doğal Tarım ve Sürdürülebilirlik Raporu