Bizde simgeler ve objeler, derinlik ve düşüncenin çok önündedir. İhtiyaç duymadığımız bir alan okumak, o yüzden.
Rahmetli “Türkler, insanlığın huzuru için Tanrı tarafından gönderilmiş bir nizam kurucu millettir.” mefkûresine vurgu yapar. Ne kadar ağır bir yükümlülük. Yani Cihana yön verme; adalet ve ahlak ile mümkündür ancak bu iki kutsal değer ile bunu başarabiliriz tarzı bir ülküye sahiptir Hoca. Mefkûre malum, Ülkü demek.
Ahlaka dayalı bir dünya nizamı hayali, Makyavelist bir devlet kuramı, yönetimi ile daha başlamadan suya düşer. Zira Makyavelli hazretleri; gerçekçi ve faydacı siyasetçinin ahlak kavramını ezerek, amaca giden her yolu mübah kılması, kurnazlığı ve korku yoluyla halkı kontrol etmesinin zorunlu olduğuna inanıyor. Çok tehlikeli adam bu Makyavelli. Ama bir bildiği vardır, biz bilemeyiz. Hoca da buna vurgu yapıyor eserinde.
Türklerin Devlet kurma ve yönetme yolculuğunda; İlahi temaların rehberliği ile hakkı tutup kaldırmayı bilmelisin. Yancılara kırıntı sağlamak görevin değil.
Türk-İslam evrenini adalet ve barış ile tanıştırma yükümlülüğün var. Roma gibi güçlü olduğun için değil, ahlaklı ve adil olduğun için kalıcısın, Türk mefkûresinde. Kurnaz, korkulan ve stratejik çıkarların için evrensel ahlak devletini kazıklayamazsın. İlahi düzen ve Tanrı’nın iradesi zaten buna müsaade etmez. Bu tarihin bize öğretisi. Osman Turan Hoca uzun bir metin ile bu karşılaştırmaları yaparak ortaya bir Ülkü koyuyor. Machiavelli’nin çıkar merkezli devlet anlayışı ile ahlak merkezli Türk mefkûresinin karşıtlığını anlamamız için zihin açan bir eser.
İşte Mustafa Kemal’in 29 Ekimde Türk halkıyla birlikte kurduğu Cumhuriyete bir de bu açıdan bakmak lazım. Cumhuriyet, Türk devlet kurma ve yönetme evriminin sonuncusu ve en günceli. Medeniyetin habercisi, hukukun üstünlüğünün sağlandığı, tam bağımsız, en ücra köşedeki evladına kapı açan, fırsat eşitliğini önde tutan bir evrensel ahlak devleti.
Sahip çıkmak, eğip bükmemek gerek.
Rahmetler olsun bize bu hediyeyi veren ATA larımıza, ecdadımıza. Unutmayalım bu bir siyasi teori değil, ahlaki bir misyondur.
Cumhuriyet sadece bir siyasi dönüşüm değil, 2725 yıllık Türk mefkûresinin modern tecellisidir.